„Pamiętam tamte wakacje, jakby to było wczoraj …, ale nie mogę sobie przypomnieć, co robiłam dzisiaj rano”.
Pani Eliza jest wysoka i szczuplutka. Ciemne, nieco dłuższe włosy, zakrywają część jej twarzy. Myślę, że była ładną kobietą. Jest na swój sposób ładną kobietą. Jest przed 90-tką. Jej smutny wyraz twarzy, szczupłość policzków i zagubiony wzrok tkwią w mojej pamięci. Mieszka z mężem, który jest impulsywny i niecierpliwy. Nie ma już cierpliwości do żony, która zachorowała na Alzheimera kilka lat temu. Potrzebuje pomocy.
Pani Eliza nigdy nie pracowała. Zajmowała się trzema córkami. Mąż prowadził firmę. Miał biuro w ich domu. Siedzimy i pijemy kawę we troje. Ja, Eliza i jej mąż. Oglądamy zdjęcia. Eliza rzadko kiedy jest na nich uśmiechnięta. Ma smutne oczy. Rozmawiamy o ich wspólnym życiu. Eliza milczy, rozgląda się wokół, przebiera rękoma. Dostrzegam łzy w jej oczach. Co czuje, o czym teraz myśli, jakie ma wspomnienia?
Zachorowała na Alzheimera kilka lat temu. Zaczęło się od tego, że kładła rzeczy w zupełnie innych miejscach, niż powinny być. Okulary były wraz ze sztućcami w szufladzie, puste szklanki w lodówce a czyste wyprane skarpetki w koszu z brudną bielizną. Klucze od domu do dzisiaj się nie znalazły. Rodzina musiała wymienić zamki.
Lekarz rodzinny Elizy powiedział o jednej zasadniczej różnicy między demencją związaną z wiekiem a Alzheimerem. W demencji osoba ogólnie ma problem z pamięcią. Nie pamięta co było wczoraj i kiedyś. Osoby dotknięte chorobą Alzheimera nie pamiętają, co robiły rano, ale pamiętają zdarzenia z przeszłości.
Co czuje osoba chora na demencję, jak można pracować i postępować z chorą mamą, tatą, babcią, dziadkiem, mężem, pacjentem i podopiecznym, przedstawia to wiersz, który gdzieś dawno temu znalazłam w sieci.
„Gdy będę demencyjna …
… moje życie powinno być proste, jasne i przewidywalne. Może być tak, że będę chciała robić to samo o tej samej porze. Uszanuj to, proszę.
Gdy będę demencyjna….
… rozmawiaj ze mną i mów do mnie spokojnie. Wtedy nie będę się bała i nie będę miała uczucia, że jesteś na mnie zła. Byłoby dobrze, gdybyś zawsze mówiła mi, co robisz. Dobrze byłoby, gdybyś pozwoliła mi wybierać i respektowała mój wybór, na ile to możliwe. Proszę Cię o to.
Gdy będę demencyjna….
… pomyśl o tym, jakie piękne przeżycia byłyby dla mnie dobre. Powiedz mi o nich, zanim je przeżyję.
Gdy będę demencyjna….
… mogę być uparta i złośliwa i mogę mieć zły humor, to dlatego, że czuję się słaba, pokonana i bezradna. Nienawidzę tego.
Gdy będę demencyjna….
… mogę wpadać w panikę, ponieważ będę chciała robić dwie rzeczy naraz. Przytrzymaj mocno moją rękę i pomóż mi skoncentrować się na jednej rzeczy.
Gdy będę demencyjna….
..… łatwiej mnie uspokoić nie słowami, lecz siedząc cicho obok mnie i mocno trzymając mnie za rękę.
Gdy będę demencyjna….
…mogę mieć uczucie, że innym ciężko mnie zrozumieć i jest mi tak samo ciężko innych zrozumieć. Mów do mnie cicho i patrz na mnie, to zrozumię Cię lepiej.
Gdy będę demencyjna….
… mów do mnie krótko i konkretnie prostymi zdaniami a ja spróbuję to zrozumieć. Popatrz na mnie i uśmiechnij się, zanim do mnie coś powiesz.
… I NIE ZAPOMNIJ, ŻE JA ZAPOMINAM CZĘSTO … „.
(Autor nieznany)
Choroba Alzheimera jest najczęściej występującą formą demencji. W naszym kraju choroba ta dotyka 500 tysięcy osób starszych powyżej 65 roku życia. Do 2050 roku liczba ta wzrośnie nawet czterokrotnie (dane NIK z 2017r. tutaj). W Niemczech jest 1,5 mln chorych na demencję, z tego również co trzeci choruje na Alzheimera.
Eliza chora na Alzheimera udziela lekcji gry na pianinie. Zadziwiające. O tym w następnym wpisie.